naprawy uszkodzeń łąkotek, szycie przy pomocy szwów klasycznych i implantów biowchłanialnych
Łąkotki * znajdują się wewnątrz stawu kolanowego. Łąkotka boczna i przyśrodkowa przypominają literę C, zwróconą częścią wypukłą na zewnątrz stawu. Przekrój poprzeczny łąkotek zbliżony jest do trójkąta, zwróconego wierzchołkiem do środka stawu, nieco wyższe w części zewnętrznej od strony torebki stawu kolanowego ulegają stopniowemu zwężeniu w kierunku środka stawu kolanowego. Dzielą staw kolanowy na dwa piętra, spełniając w nim różnorodne funkcje. Uzupełniają powierzchnię stawową kości piszczelowej, zapewniając lepszą stabilność i zborność stawu kolanowego. Zmniejszają tarcie powierzchni stawowych i wielkość sił nacisku działających w stawie. Spełniają rolę amortyzatora, przejmując na siebie obciążenia powstające podczas chodzenia czy biegania. Poprawiają, także równomierne rozprowadzanie płynu stawowego w kolanie, przyczyniając się tym samym do lepszego odżywiania chrząstki stawowej oraz zmniejszenia sił tarcia.
Zbudowane są z włókien kolagenowych o podwójnym krzyżującym się układzie, co zapewnia im dużą elastyczność i zdolność przenoszenia dużych sił nacisku. Pokrywają one około 2/3 powierzchni stawowej kości piszczelowej, co oznacza, że to na nich spoczywa 2/3 naszego ciężaru podczas chodzenia i stania.
Ze względu na unaczynienie, łąkotki dzieli się na trzy strefy: czerwoną, czerwono-białą i białą. Najbardziej zewnętrznie znajduje się strefa czerwona, która jest najlepiej zaopatrzona w naczynia krwionośne i posiada największą zdolność do gojenia. Pasmo łąkotki położone najbliżej środka stawu kolanowego to strefa biała, praktycznie pozbawiona naczyń krwionośnych. Uszkodzenia w tej strefie nie ulegają wygojeniu. Strefa środkowa: czerwono-biała cechuje się pośrednimi właściwościami pomiędzy strefa białą, a czerwoną. Podział łąkotek na strefy pod względem unaczynienia ma znaczenie dla lekarza w przypadku wyboru najlepszej metody leczenia uszkodzonej łąkotki. Jeżeli uszkodzenie przebiega w strefie „czerwonej” możliwe jest przyszycie uszkodzonej części do torebki stawu. Zadawnione uszkodzenie, wielokrotne „przeskoczenia” lub lokalizacja w strefie białej wyklucza możliwość naprawy. Rozwiązaniem problemu jest wówczas usunięcie oderwanego fragmentu.
Do uszkodzenia łąkotek dochodzi najczęściej w wyniku skręcenia goleni podczas wyprostu kolana. Uszkodzenia łąkotek mogą powstawać nawet podczas niewielkich skręceń stawu kolanowego, jak i masywnych urazów kolana z towarzyszącym uszkodzeniem innych struktur stawowych, w tym więzadła krzyżowego przedniego. Częstą przyczyną rozerwania łąkotek są urazy sportowe. Nie zawsze uszkodzeniu łąkotki towarzyszy konkretny uraz kolana. U osób w starszym wieku może dochodzić do uszkodzeń bez ewidentnych urazów, wskutek związanych z wiekiem zmian w budowie oraz osłabienia wytrzymałości łąkotek. Przewlekłe uszkodzenia łąkotek na podłożu zmian zwyrodnieniowych, najczęściej powstają w wyniku sumujących się mikrourazów.
Uszkodzenia łękotek można podzielić na pionowe, poziome i promieniste oraz na poprzeczne podłużne i skośne. Niektóre z typów uszkodzenia łąkotek otrzymały swe charakterystyczne nazwy jak, uszkodzenie typu „papuziego dzioba”, „języka” czy „rączki od wiaderka”.
Łąkotka przyśrodkowa (MM) i łąkotka boczna (LM)
- prawidłowa łąkotka,
- uszkodzenie poziome,
- uszkodzenie typu „języka”,
- uszkodzenie typu „rączki od wiaderka”,
- uszkodzenie pionowe.
Pacjenci z uszkodzeniem łąkotek najczęściej skarżą się na ból, uczucie przeskakiwania, trzaskania, „klikania” w stawie kolanowym podczas chodzenia. Okresowo dolegliwościom bólowym mogą towarzyszyć wysięki w stawie z obrzękiem. Częstym objawem są bloki stawu kolanowego w zgięciu lub niemożność wykonania pełnego wyprostu kolana. Uszkodzeniu łąkotek, może towarzyszyć występowanie epizodów „zapadania”, czy „pływania” kolana wywołującego uczucie niestabilności i braku pewnej, stabilnej podstawy podczas chodzenia.
Prawidłowa łękotka
w obrazie artroskopowym
w obrazie MRI
Uszkodzenie łąkotki typu „rączki od wiaderka” kolejno w USG, w MRI oraz w obrazie artroskopowym .
USG
MRI
Artroskopia
Skutecznym sposobem leczenia uszkodzeń przebiegających w strefie unaczynionej jest szew przy użyciu materiałów biowchłanialnych. Bardzo ważne jest, aby takie leczenie wprowadzić bezpośrednio po pierwszym urazie zanim dojdzie do zniszczenia struktury oderwanego fragmentu. Kilkumiesięczne oczekiwanie na zabieg i powtarzające się epizody „przeskakiwania” i „blokowania” stawu poprzez uszkodzoną łakotkę eliminują możliwość skutecznego zeszycia.
Obraz z zabiegu artroskopowego szycia łakotki
Repozycja oderwanej części i założenie szwu
I
II
III
IV
* łękotki czy łąkotki? Obie nazwy w języku polskim są poprawne.